Inhoud

• Wat doet ceritinib en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik ceritinib gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

ceritinib

Ceritinib is een tyrosinekinaseremmer. Het is een doelgerichte kankerremmende stof (’targeted therapy’). Het remt de groei en het uitzaaien van kankercellen.

Artsen schrijven het voor bij bepaalde vormen van longkanker.

Wat doet ceritinib en waarbij gebruik ik het?

Kanker

Kanker is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende aandoeningen, waarbij lichaamscellen zich ongeremd vermenigvuldigen. Het gevolg is tumoren (gezwellen) of afwijkingen in bloed en lymfebanen. Het is een ernstige ziekte die fataal kan zijn als men er niets aan doet.

Dankzij nieuw onderzoek is tegenwoordig goede behandeling voor veel soorten kanker mogelijk.

Ceritinib helpt bij de bestrijding van een bepaalde vorm van longkanker. Het wordt gebruikt als de ziekte is teruggekomen of uitgezaaid na eerdere behandeling met het medicijn crizotinib.

Oorzaak
In elke cel zit DNA. DNA bevat de erfelijke eigenschappen van ons lichaam, zoals de bloedgroep en de kleur van de ogen. Door het DNA weten cellen wat ze moeten doen. Bijvoorbeeld ook hoe snel ze zich moeten delen.
Bij een celdeling ontstaan uit één cel 2 dochtercellen, met exact hetzelfde DNA als de moedercel. Als het stukje DNA dat de celdeling bestuurt, beschadigd raakt, kan de cel zich sneller gaan delen. De dochtercellen van elke cel bevatten dezelfde beschadiging in het DNA. Daardoor gaan ook deze cellen zich ongeremd delen, met kanker tot gevolg.

Hoe de beschadiging in het DNA ontstaat, is vaak onbekend. Het lijkt soms te komen door chemische stoffen als teer in tabaksrook, of door asbest, alcohol, te veel of te vet voedsel, straling of door een erfelijke aanleg.

Verschijnselen
Kanker is een verraderlijke ziekte. Elke kankersoort veroorzaakt weer andere klachten. Sommige klachten komen bij vrijwel alle kankersoorten voor, zoals erge vermoeidheid, gebrek aan eetlust en sterke vermagering (bijvoorbeeld meer dan 3 kilo per maand).

Bij longkanker moet men ook hoesten, heeft men soms pijn op de borst en is men kortademig.

Werking
Ceritinib wordt gebruikt bij longkanker die komt door een fout in het DNA bij het stukje met de naam ALK. Door deze fout wordt een enzym gemaakt dat kankercellen kan laten groeien. Dit enzym is een ‘tyrosinekinase’. Ceritinib remt dit enzym. Hierdoor kunnen de kankercellen niet verder groeien.

Lees meer over kanker . “

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Dit medicijn heeft een krachtige werking. Hierdoor kunnen bijwerkingen ontstaan, bijvoorbeeld op de slijmvliezen van maag en darmen.

Door de lijst van bijwerkingen kan het lijken dat het medicijn erger is dan de kwaal. Maar de bijwerkingen komen lang niet bij iedereen in dezelfde mate voor. Bovendien gaan de bijwerkingen na stoppen geleidelijk over.

Neem contact op met uw verpleegkundige of arts als u te veel last heeft van één van de ondergenoemde bijwerkingen. Soms is het nodig om de dosering aan te passen zodat de bijwerkingen verminderen. Soms zal de arts een ander medicijn voorschrijven tegen de bijwerkingen. Bespreek ook met uw arts of verpleegkundige als u zich zorgen maakt over bijwerkingen.

Ervaart u andere bijwerkingen dan die hieronder staan? Meld dat dan aan uw apotheek of arts.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals diarree, misselijkheid, braken, buikpijn, geen eetlust en gewichtsverlies

  Zorg dat u extra drinkt als u diarree heeft en moet overgeven.
  Overleg met uw arts of verpleegkundige welke medicijnen u kunt gebruiken bij diarree of misselijkheid. Als die medicijnen niet voldoende helpen moet u soms tijdelijk stoppen met het medicijn en daarna starten met een lagere dosering.
  Vaak ontstaat een ernstige diarree. Soms is het nodig om uitdroging te voorkomen met medicijnen tegen diarree of een vochtinfuus. Neem bij de eerste verschijnselen een medicijn tegen diarree in, zoals loperamide. Neem contact op met uw arts als u bovenop uw normale ontlastingspatroon 4 keer of vaker per dag dunne ontlasting heeft of als u ook 's nachts diarree heeft.
  Moet u kort na het innemen overgeven? Neem dit medicijn dan NIET opnieuw in, maar ga door met uw normale schema. Als u vaker dan één keer per dag moet braken moet u de arts waarschuwen.

• Vermoeidheid, zwak gevoel. Dit komt soms door bloedarmoede. Bloedarmoede merkt u aan een bleke huid, bleke slijmvliezen en extreme vermoeidheid.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Verstopping

  Gebruik, als dat mogelijk is, vezelrijke voeding en drink veel.

• Huiduitslag, puistjes, roodheid

  Huiduitslag kan ook wijzen op overgevoeligheid (zie Zeer zelden Overgevoeligheid). Krijgt u huiduitslag? Laat uw arts het controleren.

• Brandend maagzuur en moeite met slikken

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Teveel glucose in het bloed. Dit kunt u merken aan veel dorst en veel moeten plassen. Uw arts zal uw bloedglucose regelmatig controleren. Heeft u diabetes mellitus? Controleer dan vaker uw bloedglucose.

• Oogproblemen, zoals minder goed of wazig zien, moeilijk scherp kunnen stellen, vooral dichtbij, langszwevende troebelingen ('floaters'), zien van sterretjes of lichtflitsen

• Ontsteking van het hartzakje met ophoping van vocht rond het hart. Uw hart kan daardoor minder goed het bloed rondpompen. U merkt dit aan benauwdheid en dikke enkels en voeten. Waarschuw in dat geval uw arts.

   

• Andere longaandoeningen, zoals longontsteking. U merkt dit aan meer benauwdheid, hoesten, ophoesten van bloed en koorts. Waarschuw dan een arts.

• Hartritmestoornissen of een vertraagde hartslag. U merkt dit soms alleen aan plotselinge duizelingen of als u even wegraakt.

• Vooral mensen met de hartritmestoornis verlengd QT-interval hebben hier meer kans op. Gebruik dit medicijn NIET als u deze hartritmestoornis heeft.

• Verminderde werking van de nieren. Waarschuw uw arts als u minder plast dan normaal of donkere urine opmerkt.

• Veranderingen in de samenstelling van uw bloed. Uw arts zal tijdens de behandeling uw bloed regelmatig hierop controleren.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Aandoeningen van de lever of alvleesklier. Waarschuw de arts bij pijn boven in de buik, misselijkheid, gele kleur van oogwit en huid, jeuk over het hele lichaam. Uw arts zal uw leverfunctie regelmatig controleren.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dat aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Raadpleeg dan uw arts.
   

  Als u overgevoelig blijkt te zijn, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor ceritinib. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik ceritinib gebruiken met andere medicijnen?

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Acenocoumarol en fenprocoumon, antistollingsmiddelen. Meld het aan de trombosedienst als u ceritinib gaat gebruiken, als de dosering wijzigt of als u gaat stoppen met ceritinib.
• Midazolam, een slaapmiddel. Ceritinib versterkt de werking en bijwerkingen van midazolam. Raadpleeg uw arts als u deze combinatie voorgeschreven hebt gekregen. Misschien kan de arts u een ander medicijn voorschrijven dat de wisselwerking niet heeft.
• Sommige medicijnen tegen hiv-middelen. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
• Sommige medicijnen tegen kanker. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. De werking en bijwerkingen van deze medicijnen kunnen veranderen. Overleg hierover met uw arts.

Sommige medicijnen kunnen de bijwerkingen van ceritinib versterken. Overleg met uw arts als u een van de volgende medicijnen gebruikt.

• Claritromycine en erytromycine, antibiotica.
• Itraconazol en voriconazol, medicijnen om in te nemen tegen schimmelinfecties.
• Ketoconazol, een medicijn tegen de ziekte van Cushing.

De volgende medicijnen verminderen de werking van ceritinib. Overleg hierover met uw arts. Als u stopt met het medicijn duurt het een paar weken totdat dit effect op ceritinib weg is.

• Hypericum (sint-janskruid), een kruidenmiddel tegen depressieve klachten.
• De medicijnen tegen tuberculose rifampicine en rifabutine.
• De medicijnen tegen epilepsie carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne en primidon. Sommige van deze medicijnen worden ook gebruikt bij zenuwpijn en manische depressie.
• Mitotaan, een medicijn tegen de ziekte van Cushing en bijnierschorskanker.

Bij de volgende medicijnen kunt u de wisselwerking voorkomen door voldoende tijd tussen beide innames te houden.

• Medicijnen tegen overmatig maagzuur.
  • Maagzuurremmers: cimetidine, esomeprazol, famotidine, lansoprazol, omeprazol, pantoprazol of rabeprazol. Dit medicijn heeft een zure maag nodig om goed opgenomen te worden. Overleg met uw apotheker of arts. U kunt ceritinib het best 2 uur vóór de maagzuurremmer nemen. U kunt dit medicijn ook op hetzelfde moment samen met de maagzuurremmer nemen.
  • Maagzuurbinders, zoals algeldraat of magnesiumhydroxide. Dit middel heeft een zure maag nodig om goed opgenomen te worden. Neem ceritinib dan minimaal 2 uur vóór of 4 uur na de maagzuurbinder. Anders wordt ceritinib niet goed opgenomen.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden?
U kunt last krijgen van uw ogen door dit medicijn en vermoeid zijn. Rijd geen auto als dit bij u het geval is.

alcohol drinken?
Alcohol irriteert de slijmvliezen van de mond, maag en darmen. Het vergroot daardoor de kans op bijwerkingen op deze slijmvliezen. Gebruik daarom liever geen alcohol tijdens de kuur en zolang u last heeft van uw mond, maag of darmen.

alles eten?
Bij dit medicijn kunt u beter niet te veel grapefruit eten, of grapefruitsap drinken. Dan is de kans op bijwerkingen namelijk groter.

• Wilt u grapefruitsap drinken? Drink niet meer dan 2 dagen per week een glas grapefruitsap. En wacht elke keer dat u grapefruitsap heeft gedronken ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruitsap drinkt.
  Dus: als u op maandag grapefruitsap drinkt, wacht dan tot donderdag met het opnieuw drinken van grapefruitsap.
• Wilt u grapefruit eten? Eet niet meer dan 2 dagen per week 1 of 2 grapefruits. En wacht na elke keer dat u grapefruit hebt gegeten ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruit eet.
  Dus: als u op maandag grapefruit eet, wacht dan tot donderdag met het opnieuw eten van grapefruit.

Bent u gewend om veel of vaak grapefruits te eten, of grapefruitsap te drinken? Bespreek dit dan met uw apotheker of arts. Misschien is er een ander medicijn dat u kunt gebruiken dat wel goed samengaat met grapefruit(sap). Lees hier meer informatie over grapefruit en medicijnen.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
U mag dit medicijn NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Het is niet bekend of dit medicijn veilig is tijdens de zwangerschap. Er bestaat een kans dat het schadelijk is voor het kind. Gebruik daarom een goede anticonceptie tijdens en tot minstens 3 maanden na de behandeling. Overleg hierover met uw arts.

Borstvoeding
Geef GEEN borstvoeding als u dit medicijn moet gebruiken. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het bijwerkingen bij het kind zal geven.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Hoe?
Heel doorslikken met een half glas water. De capsules niet openmaken en er niet op kauwen.

Wanneer?
Neem het medicijn in bij de maaltijd of met wat voedsel. Het medicijn wordt dan veel beter in het lichaam opgenomen.

Het beste kunt u een vast tijdstip kiezen om het medicijn in te nemen, dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoelang?
U kunt ceritinib meerdere maanden of jaren gebruiken.